آداب الطريق
Юл әдәбе
مَا لَذَّةُ العَيْشِ إِلَّا صُحْبَةُ الفُقَرَا
هُمُ السَّلَاطِينُ وَالسَّادَاتُ وَالأُمَرَا
Тормышның ләззәте фәкыйрьләр белән дуслыкта гынадыр.
Алар солтаннар, әфәнделәр һәм әмирләр.
فَاصْحَبْهُمُو وَتأدَّبْ فِي مَجَالِسِهِمْ
وخَلِّ حَظَّكَ مَهْمَا قَدَّمُوكَ وَرَا
Алар белән дус бул һәм аларның мәҗлесләрендә әдәпле бул,
Алар сине игътибарсыз калдырсалар да, үз бурычыңны үтә.
وَاسْتَغْنِمِ الوَقْتَ وَاحْضُرْ دَائِمًا مَعَهُمْ
وَاعْلَمْ بِأنَّ الرِّضَا يَخْتَصُّ مَنْ حَضَرَا
Вакытны файдалы үткәр һәм һәрвакыт алар белән бул,
Һәм бел, ризалык шунда, кем җыелышта катнаша.
وَلَازِمِ الصَّمْتَ إِلَّا إِنْ سُئِلْتَ فَقُلْ
لَا عِلْمَ عِنْدِي وَكُنْ بِالجَهْلِ مُسْتَـتِرَا
Соралмасаң, тынлык сакла, сорасалар:
«Минем белемем юк», дип әйт һәм наданлык белән яшерен.
وَلَا تَرَ العَيْبَ إِلَّا فِيكَ مُعْتَقِدًا
عَيْبًا بَدَا بَيِّنًا لَكِنَّـهُ اسْتَتَرَا
Үзеңдә генә гаеп күр һәм аны ачык итеп танырга тырыш,
Гаеп яшерен булса да, аны ачык итеп күр.
وَحُطَّ رَأْسَكَ وَاسْتَغْفِرْ بِلَا سَبَبٍ
وَقُمْ عَلَى قَدَمِ الإِنْصَافِ مُعْتَذِرَا
Башыңны түбән тот һәм сәбәпсез гафу үтен,
Гаделлек аякларында гафу үтенүче булып тор.
وَإِنْ بَدَا مِنْكَ عَيْبٌ فَاعْتَرِفْ وَأَقِمْ
وَجْهَ اعْتِذَارِكَ عَمَّا فِيكَ مِنْكَ جَرَى
Әгәр синдә гаеп күренсә, аны тан һәм
Үзеңдә булган нәрсә өчен гафу үтен.
وَقُلْ عُبَيْدُكُمُ أَوْلَى بِصَفْحِكُمُ
فَسَامِحُوا وَخُذُوا بِالرِّفْقِ يَا فُقَرَا
«Сезнең колларыгыз гафуыгызга бездән лаеклырак,
Гафу итегез һәм йомшак булыгыз, о фәкыйрьләр.
هُمْ بِالتَّفَضُّلِ أَوْلَى وَهْوَ شِيمَتُهُمْ
فَلَا تَخَفْ دَرَكًا مِنْهُمْ وَلَا ضَرَرَا
Алар башкаларга өстенлек бирүдә өстен, бу аларның холкы,
Шуңа күрә алардан зыян яки җәза көтмә.
وَبِالتَّفَتِّي عَلَى الإِخْوَانِ جُدْ أَبَدًا
حِسًّا وَمَعْنًى وَغُضَّ الطَّرْفَ إِنْ عَثَرَا
Кардәшләр белән киң күңелле бул,
Хис белән дә, мәгънә белән дә, әгәр берсе ялгышса, күзеңне йом.
وَرَاقِبِ الشَّيْخَ فِي أَحْوَالِهِ فَعَسَى
يُرَى عَلَيْكَ مِنَ اسْتِحْسَانِهِ أَثَرَا
Шәйхне аның хәлләрендә игътибар белән күзәт, бәлки
Аның ризалыгының эзе синдә күренер.
وَقَدِّمِ الجِدَّ وَانْهَضْ عِنْدَ خِدْمَتِهِ
عَسَاهُ يَرْضَى وَحَاذِرْ أَنْ تَكُنْ ضَجِرَا
Җитдилек күрсәт һәм аңа хезмәттә тырыш бул;
Бәлки ул риза булыр, ләкин ачу күрсәтмә.
فَفِي رِضَاهُ رِضَى البَارِي وَطَاعَتِهِ
يَرْضَى عَلَيْكَ وَكُنْ مِنْ تَرْكِهَا حَذِرَا
Аның ризалыгында Аллаһның ризалыгы һәм аңа буйсыну,
Ул сиңа үзенең яхшылыгын бирде, шуңа күрә аны югалтудан саклан!
وَاعْلَمْ بِأنَّ طَرِيقَ القَوْمِ دَارِسَةٌ
وَحَالُ مَنْ يَدَّعِيهَا اليَوْمَ كَيْفَ تَرَى
Бел, халык юлы хәзер бозылган,
Һәм аны бүген вәгазьләүченең хәле ничек икәнен күр.
مَتَى أَرَاهُمْ وَأَنَّـى لِي بِرُؤْيَتِهِمْ
أَوْ تَسْمَعُ الأُذْنُ مِنِّي عَنْهُمُ خَبَرَا
Кайчан мин аларны күрермен һәм аларны ничек күрергә мөмкин,
Яки алар турында минем колагым хәбәр ишетерме?
مَنْ لِي وَأَنَّـى لِمِثْلِي أَنْ يُزَاحِمَهُمْ
عَلَى مَوَارِدَ لَمْ أُلْفِ بِهَا كَدَرَا
Минем алар белән рухи тәҗрибәләр турында бәхәсләшергә
Яки минем кебек берәүнең алар белән бәхәсләшергә мөмкинлеге бармы?
أُحِبُّهُمْ وَأُدَارِيهِمْ وَأُوثِرُهُمْ
بِمُهْجَتِي وَخُصُوصًا مِنْهُمُ نَفَرَا
Мин аларны яратам, аларга хөрмәт күрсәтәм һәм аларны күзәтәм,
Минем күңелем белән - аеруча аларның берсе белән.
قَوْمٌ كِرَامُ السَّجَاَيَا حَيْثُمَا جَلَسُوا
يَبْقَى المَكَانُ عَلَى آثَارِهِمْ عَطِرَا
Алар яхшы холыклы халык; кайда гына утырсалар да,
Урын аларның эзләреннән хуш исле булып кала.
يُهْدِي التَّصَوُّفُ مِنْ أَخَلَاقِهِمْ طُرَفًا
حُسْنُ التَّأَلُّفِ مِنْهُمْ رَاقِنِي نَظَرَا
Суфизм аларның холыклары белән тиз юл күрсәтә;
Аларның матур гармониясе минем күзләремә шатлык бирә.
هُمْ أَهْلُ وُدِّي وَأَحْبَابِي الَّذِينَ هُمُ
مِمَّنْ يَجُرُّ ذُيُولَ العِزِّ مُفْتَخِرَ
Алар минем яратканнарым, минем гаиләм,
Алар горурлык белән Дан Байракларын күтәрүчеләр арасында.
لَا زَالَ شَمْلِي بِهِمْ فِي اللهِ مُجْتَمِعًا
وَذَنْبُنَا فِيهِ مَغْفُورًا وَمُغْتَفَرَا
Мин алар белән Аллаһта берләштем,
Һәм Аның аша безнең гөнаһларыбыз кичерелде һәм гафу ителде.
ثمَُّ الصَّلَاةُ عَلَى المُخْتَارِ سَيِّدِنَا
مُحَمَّدٍ خَيْرِ مَنْ أَوْفَى وَمَنْ نَذَرَا
Шулай итеп, сайланганнарга, безнең Хуҗабызга
Мөхәммәдкә, үз вәгъдәләрен үтәүчеләрнең иң яхшысына, салават булсын.