مَا لَذَّةُ العَيْشِ إِلَّا صُحْبَةُ الفُقَرَا
هُمُ السَّلَاطِينُ وَالسَّادَاتُ وَالأُمَرَا
ଜୀବନର ଆନନ୍ଦ କ'ଣ ଫକୀରମାନଙ୍କ ସହଭାଗ ଛାଡ଼ି ଅନ୍ୟ କିଛି ଅଛି?
ସେମାନେ ସୁଲତାନ, ସାହେବ, ଏବଂ ରାଜପୁତ୍ର।
فَاصْحَبْهُمُو وَتأدَّبْ فِي مَجَالِسِهِمْ
وخَلِّ حَظَّكَ مَهْمَا قَدَّمُوكَ وَرَا
ସେମାନଙ୍କ ସହ ମିଶିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସଭାର ଆଦର ଶିଖିବା,
ଏବଂ ତୁମର ଦାୟିତ୍ୱ ପାଳନ କର, ଯଦି ସେମାନେ ତୁମକୁ ଅବହେଳା କରନ୍ତି।
وَاسْتَغْنِمِ الوَقْتَ وَاحْضُرْ دَائِمًا مَعَهُمْ
وَاعْلَمْ بِأنَّ الرِّضَا يَخْتَصُّ مَنْ حَضَرَا
ତୁମର ସମୟରୁ ଲାଭ ନିଅ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସହ ସଦା ଅଂଶଗ୍ରହଣ କର,
ଏବଂ ଜାଣିବା ଯେ ଦିବ୍ୟ ସନ୍ତୋଷ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ବିଶେଷ କରେ।
وَلَازِمِ الصَّمْتَ إِلَّا إِنْ سُئِلْتَ فَقُلْ
لَا عِلْمَ عِنْدِي وَكُنْ بِالجَهْلِ مُسْتَـتِرَا
ପ୍ରଶ୍ନ କରାଯାଏ ନାହିଁ ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିରବତା ଅବଶ୍ୟକ, ତେବେ କୁହ:
‘ମୋର କୌଣସି ଜ୍ଞାନ ନାହିଁ’, ଏବଂ ଅଜ୍ଞାନତା ସହିତ ଆପଣଙ୍କୁ ଲୁଚାନ୍ତୁ।
وَلَا تَرَ العَيْبَ إِلَّا فِيكَ مُعْتَقِدًا
عَيْبًا بَدَا بَيِّنًا لَكِنَّـهُ اسْتَتَرَا
କୌଣସି ତ୍ରୁଟିକୁ ଦେଖନ୍ତୁ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ନିଜରେ ସ୍ୱୀକୃତ ତ୍ରୁଟିକୁ
ଏକ ପ୍ରକାଶିତ, ସ୍ପଷ୍ଟ ତ୍ରୁଟି ଭାବରେ ଦେଖନ୍ତୁ, ଯଦିଓ ଏହା ଲୁଚାଇ ରହିଛି।
وَحُطَّ رَأْسَكَ وَاسْتَغْفِرْ بِلَا سَبَبٍ
وَقُمْ عَلَى قَدَمِ الإِنْصَافِ مُعْتَذِرَا
ତୁମର ମୁଣ୍ଡକୁ ନମାନ୍ତୁ ଏବଂ କାରଣ ବିନା କ୍ଷମା ମାଗନ୍ତୁ,
ଏବଂ ନ୍ୟାୟର ପାଦରେ ଦାଣ୍ଡାଇ ନିଜ ପକ୍ଷରେ ମାନ୍ୟତା ଦିଅନ୍ତୁ।
وَإِنْ بَدَا مِنْكَ عَيْبٌ فَاعْتَرِفْ وَأَقِمْ
وَجْهَ اعْتِذَارِكَ عَمَّا فِيكَ مِنْكَ جَرَى
ଯଦି ତୁମରେ କୌଣସି ତ୍ରୁଟି ପ୍ରକାଶ ହୁଏ, ତେବେ ଏହାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରନ୍ତୁ, ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରନ୍ତୁ
ତୁମର ଅନୁରୋଧକୁ ସେହି ଭିତରେ ଯାହା ତୁମରୁ ଆସିଛି।
وَقُلْ عُبَيْدُكُمُ أَوْلَى بِصَفْحِكُمُ
فَسَامِحُوا وَخُذُوا بِالرِّفْقِ يَا فُقَرَا
କୁହ: ‘ତୁମର ଦାସମାନେ ଆମକୁ ତୁମର କ୍ଷମାର ଅଧିକ ଯୋଗ୍ୟ
ତେଣୁ ଆମକୁ କ୍ଷମା କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଆମକୁ ଦୟା କରନ୍ତୁ, ଓ ଫକୀରମାନେ
هُمْ بِالتَّفَضُّلِ أَوْلَى وَهْوَ شِيمَتُهُمْ
فَلَا تَخَفْ دَرَكًا مِنْهُمْ وَلَا ضَرَرَا
ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେବା ଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ, କାରଣ ଏହା ସେମାନଙ୍କର ସ୍ୱଭାବ,
ତେଣୁ ତୁମେ ଭୟ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ ଯେ ସେମାନେ ତୁମକୁ ଦଣ୍ଡ ଦେବେ କିମ୍ବା କ୍ଷତି କରିବେ
وَبِالتَّفَتِّي عَلَى الإِخْوَانِ جُدْ أَبَدًا
حِسًّا وَمَعْنًى وَغُضَّ الطَّرْفَ إِنْ عَثَرَا
ଏବଂ ଭାଇମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଉଦାରତାରେ ସଦା ଅସୀମ ହୁଅନ୍ତୁ,
ଭାବନା କିମ୍ବା ବୁଝିବାରୁ, ଏବଂ ଯଦି ସେମାନେ ତ୍ରୁଟି କରନ୍ତି ତେବେ ତୁମର ଦୃଷ୍ଟିକୁ ଅନ୍ୟତ୍ର ନେଇଯାଅ।
وَرَاقِبِ الشَّيْخَ فِي أَحْوَالِهِ فَعَسَى
يُرَى عَلَيْكَ مِنَ اسْتِحْسَانِهِ أَثَرَا
ଶେଖଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଅବସ୍ଥାରେ ସତର୍କତାର ସହିତ ଅବଲୋକନ କରନ୍ତୁ, କାରଣ ସମ୍ଭବତଃ
ତାଙ୍କର ସ୍ୱୀକୃତିର ଚିହ୍ନ ତୁମରେ ଦେଖାଯାଇପାରେ।
وَقَدِّمِ الجِدَّ وَانْهَضْ عِنْدَ خِدْمَتِهِ
عَسَاهُ يَرْضَى وَحَاذِرْ أَنْ تَكُنْ ضَجِرَا
ତାଙ୍କର ସେବାରେ ଗମ୍ଭୀରତା ଦେଖାନ୍ତୁ ଏବଂ ଉତ୍ସୁକ ହୁଅନ୍ତୁ;
ସମ୍ଭବତଃ ସେ ଖୁସି ହେବେ, କିନ୍ତୁ ସତର୍କ ରୁହନ୍ତୁ ଯେ ତୁମେ ଅସନ୍ତୋଷ ଦେଖିବା ନାହିଁ।
فَفِي رِضَاهُ رِضَى البَارِي وَطَاعَتِهِ
يَرْضَى عَلَيْكَ وَكُنْ مِنْ تَرْكِهَا حَذِرَا
କାରଣ ତାଙ୍କର ସନ୍ତୋଷରେ ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତାଙ୍କର ସନ୍ତୋଷ ଏବଂ ତାଙ୍କର ପାଳନାରେ ଅଛି,
ସେ ତୁମକୁ ତାଙ୍କର ଭଲ ପ୍ରସନ୍ନତା ଦେଇଛନ୍ତି, ତେଣୁ ସତର୍କ ରୁହନ୍ତୁ ଯେ ତୁମେ ଏହାକୁ ତ୍ୟାଗ କରିବେ ନାହିଁ!
وَاعْلَمْ بِأنَّ طَرِيقَ القَوْمِ دَارِسَةٌ
وَحَالُ مَنْ يَدَّعِيهَا اليَوْمَ كَيْفَ تَرَى
ଜାଣନ୍ତୁ ଯେ ଲୋକମାନଙ୍କର ପଥ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅବନତ,
ଏବଂ ଯେ ଏହାକୁ ଆଜି ଦାବି କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିର ଅବସ୍ଥା ତୁମେ ଯେପରି ଦେଖୁଛ।
مَتَى أَرَاهُمْ وَأَنَّـى لِي بِرُؤْيَتِهِمْ
أَوْ تَسْمَعُ الأُذْنُ مِنِّي عَنْهُمُ خَبَرَا
କେବେ ମୁଁ ସତ୍ୟ ଭଗବାନଙ୍କ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଦେଖିବି, ଏବଂ କିପରି ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଖିବି,
କିମ୍ବା ମୋର କାନ ସେମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ଖବର ଶୁଣିବ?
مَنْ لِي وَأَنَّـى لِمِثْلِي أَنْ يُزَاحِمَهُمْ
عَلَى مَوَارِدَ لَمْ أُلْفِ بِهَا كَدَرَا
ମୁଁ କିପରି କିମ୍ବା ମୋତେ ଏହା ଭଳି କିଏ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ତର୍କ କରିପାରେ
ଆତ୍ମିକ ଅନୁଭବଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଯାହା ବିଷୟରେ ମୁଁ ପରିଚିତ ନୁହେଁ?
أُحِبُّهُمْ وَأُدَارِيهِمْ وَأُوثِرُهُمْ
بِمُهْجَتِي وَخُصُوصًا مِنْهُمُ نَفَرَا
ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଭଲପାଏ, ସେମାନଙ୍କୁ ଶିଷ୍ଟାଚାର କରେ, ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଅନୁସରଣ କରେ,
ମୋର ଅତ୍ମାର ସହିତ- ବିଶେଷକରି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଏକ ବ୍ୟକ୍ତି।
قَوْمٌ كِرَامُ السَّجَاَيَا حَيْثُمَا جَلَسُوا
يَبْقَى المَكَانُ عَلَى آثَارِهِمْ عَطِرَا
ସେମାନେ ଏକ ଲୋକ ଉଦାର ଚରିତ୍ରର; ସେମାନେ ଯେଉଁଠି ବସନ୍ତି,
ସେହି ସ୍ଥାନ ସେମାନଙ୍କ ଚିହ୍ନରୁ ସୁଗନ୍ଧିତ ରହେ।
يُهْدِي التَّصَوُّفُ مِنْ أَخَلَاقِهِمْ طُرَفًا
حُسْنُ التَّأَلُّفِ مِنْهُمْ رَاقِنِي نَظَرَا
ସୁଫିଜ୍ମ ସେମାନଙ୍କର ଆଚରଣ ଦ୍ୱାରା ଜଳ୍ଦି ଏକକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରେ;
ଏକ ଉପଯୁକ୍ତ ସମନ୍ୱୟ ସେମାନଙ୍କର, ମୋର ଦୃଷ୍ଟିକୁ ଆନନ୍ଦ ଦେଇଥାଏ।
هُمْ أَهْلُ وُدِّي وَأَحْبَابِي الَّذِينَ هُمُ
مِمَّنْ يَجُرُّ ذُيُولَ العِزِّ مُفْتَخِرَ
ସେମାନେ ମୋର ପ୍ରିୟମାନେ, ମୋର ପରିବାର, ଯିଏ
ଗୌରବର ହେଲମ୍ସକୁ ଗର୍ବର ସହିତ ଧରି ରଖିଛନ୍ତି।
لَا زَالَ شَمْلِي بِهِمْ فِي اللهِ مُجْتَمِعًا
وَذَنْبُنَا فِيهِ مَغْفُورًا وَمُغْتَفَرَا
ମୁଁ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଏକତ୍ରିତ, ଭଗବାନରେ ଏକତ୍ର ହୋଇଛି,
ଏବଂ ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆମର ଅପରାଧ ମାପ୍ୟା ହୋଇଛି ଏବଂ କ୍ଷମା ହୋଇଛି।
ثمَُّ الصَّلَاةُ عَلَى المُخْتَارِ سَيِّدِنَا
مُحَمَّدٍ خَيْرِ مَنْ أَوْفَى وَمَنْ نَذَرَا
ତେଣୁ ଚୟିତ ବ୍ୟକ୍ତି, ଆମର ପ୍ରଭୁ ଉପରେ ଆଶୀର୍ବାଦ ହେଉ
ମୁହମ୍ମଦ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ଯିଏ ତାଙ୍କର ପ୍ରତିଜ୍ଞା ପୂରଣ କରିଥାନ୍ତି।